Ik geef toe: ik heb ook gevloekt toen ik hoorde dat er zou worden gestaakt vandaag. Daar gaat mijn trein. Weer de auto in. Weer in de nog langere file dan anders... Intussen is er al veel (digitale) inkt gevloeid over deze dag. Pro en contra. En telkens denk ik: "Mmm, daar zit iets in." "Dat is waar!" "Da's ook juist..." Het illustreert vooral de complexiteit van de situatie, van onze samenleving.
Of ik nog veel aan de discussie kan toevoegen, weet ik niet. Maar met deze post wou ik mezelf dwingen om toch even een paar zaken op een rijtje zetten. Om te beginnen merk ik hoe langer hoe meer 'straffe' en 'grappige' uitspraken pro maar vooral contra staking. Zelf voel ik me als pendelaar ook wel in mijn gat gebeten. Maar toch: au fond is het niet grappig om mensen met een vakbondshesje Grand Theft Auto-gewijs als doelwitten te zien. "Ik ben nogal ne kerel he, dat ik dat soort dingen kan bedenken. En durf te schrijven bovendien!" Tja...
Ik herinner mij uit de middelbare school nog altijd de bevlogen leraar Latijn die ons er mordicus van wou overtuigen dat 'Divide et impera' ook in de twintigste (intussen eenentwintigste) eeuw nog actueel was. Ik snapte er toen geen fluit van, maar zou het dit kunnen zijn: is dat soort polarisering niet exact datgene waar diegenen op teren die zich over hun pensioen toch nooit zorgen hoeven te maken?
Ik stel dan ook voor dat we vandaag eens met zijn allen nadenken over wat ons écht stoort aan deze staking. Is 't het feit dat we wat langer in de file moeten staan? Is het dat klein groen duiveltje dat maakt dat we eigenlijk gewoon jaloers zijn op mensen die langer op pensioen kunnen dan wij wellicht ooit gaan mogen? Of willen we liever niet denken aan het grotere plaatje: dat we de nadelen beginnen te voelen van het neokapitalisme op mondiale schaal dat ook ons kleine landje bij de ballen heeft?
Het zijn vooral (relatief) jonge hoger opgeleiden die ik hoor en lees. Mensen met een wellicht vervullende, misschien soms stresserende maar meestal ook al bij al goed betaalde baan. Vaak ook freelancers die - terecht - elke dag dat ze niet kunnen werken als een streep door de rekening zien. En zij roepen nu eenmaal het luidst op de sociale netwerken.
Arbeiders die hun kl... moeten afdraaien aan een monotone band, poetsvrouwen die (soms) zwaar werk moeten doen voor een mager loontje (vaak thuis bij die hoger opgeleiden)... kortom, mensen die vandaag niet de trein moeten nemen, niet in de file moeten staan net omdat ze moeten werken en waarschijnlijk geen iPad of iPhone hebben om constant hun kleine en grote galletjes te spuwen: die heb ik nog niet zo vaak gehoord. Of tellen zij niet meer mee?
Gaan we met zijn allen mee in de snelle en vooral mediatiek geprofileerde 'daadkracht' van Van Quickenborne? Zijn we plots allemaal donkerblauwe liberaaltjes geworden die ervan overtuigd zijn dat, als we maar hard genoeg ons best doen, ook voor ons geld en succes is weggelegd? Slagen we erin ons nog eens te verplaatsen in het standpunt van 'de ander'?
Mijn vader heeft zijn leven lang onderbetaald en vuil werk moeten doen. Hij had noch de sociale context noch de schoolse vaardigheden om een hoger diploma te halen. Hij had zijn vervroegd pensioen méér dan verdiend. Hij heeft ervoor gezorgd dat ik kon studeren en een betere job heb. Zelf wil ik gerust wat langer werken, zelfs om mensen die dat geluk niét hebben vroeger met pensioen te laten gaan dan ikzelf.
Volgens mij ligt de frustratie van zij die staken niet eens bij een eventueel verlate pensioenleeftijd, of een iets lager pensioen. Zou het niet vooral een uiting kunnen zijn van een diepe angst, een protest tegen een maatschappij waarin zij die wij verkozen hebben, niet meer in staat zijn om onze belangen veilig te stellen? Immers, de wereld zit vandaag zo in elkaar dat ratingbureaus indirect bepalen of de begroting zal kloppen. En dus of er moet worden bespaard of niet.
Terwijl velen onder ons met een typisch Vlaamse kruideniersmentaliteit vooral hun eigen kassa tellen, zijn er tegelijk steeds meer landgenoten die de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen. En geloof me: ik heb mijn moeder vaak aan de keukentafel de laatste centen van de maand zien tellen, afwegend welke noodzakelijke aankoop net iets minder noodzakelijk was en misschien maar nog even moest worden uitgesteld. Als ik het even cru mag stellen: wie van de iPad, iPhone en andere gadgets bezittende generatie zit dáárvoor aan zijn keukentafel?
Ja, we kijken allen op naar jonge succesvolle ondernemers, kaderleden, managers... We willen allemaal succesvol zijn, allemaal een bloeiende carrière uitbouwen, allemaal gerespecteerd worden om wat we hebben bereikt. Begrijp me niet verkeerd: ik bewonder die mensen vaak evenzeer. Maar neen, we zijn niet allemaal materiaal om in een volgende DMuze of Weekend Knack als successtory in de kijker te worden gezet. The American Dream heeft niet gewerkt, dus de droom van een eigen versie daarvan bergen we maar beter op.
Is staken dan het alternatief? Moeten we dan niet vooral daadkrachtiger zijn dan ooit? Natuurlijk. Maar willen we dat misschien een klein beetje samen doen? Verdeel en heers, weet je wel...
Voor de rest: iedereen een fijne Kerst en een hopelijk wat meer geruststellend 2012.
